Daily Current Affairs Quiz 7 October 2025 | चालू घडामोडी Quiz 7 ऑक्टोबर 2025

➤ जागतिक कापूस दिन उपक्रम २०१९ मध्ये सुरू झाला जेव्हा उप-सहारा आफ्रिकेतील चार कापूस उत्पादक – बेनिन, बुर्किना फासो, चाड आणि माली, ज्यांना कॉटन फोर म्हणून ओळखले जाते – यांनी जागतिक व्यापार संघटनेला ७ ऑक्टोबर रोजी जागतिक कापूस दिन साजरा करण्याचा प्रस्ताव दिला.

● कोणत्या शोधासाठी मिळाला पुरस्कार ? ➤ “for the discovery of macroscopic quantum mechanical tunnelling and energy quantisation in an electric circuit”

➤ नोबेल निवड समितीने आज भौतिकशास्त्रातील पुरस्कारांची घोषणा केली.

➤ ‘क्वांटम मेकॅनिकल टनेलिंग’ या विषयात महत्त्वपूर्ण संशोधन करणारे ब्रिटनमधील जॉन क्लार्क, फ्रान्समधील मिशेल एच. डेव्होरेट आणि अमेरिकेचे जॉन एम. मार्टिनिस या तीन शास्त्रज्ञांना हा पुरस्कार जाहीर झाला आहे.

➤ १९०१ पासून २०२४ पर्यंत ११८ वेळा भौतिकशास्त्रासाठी नोबेल पुरस्कार जाहीर झाला असून, तो एकूण २२६ भौतिक शास्त्रज्ञांना देण्यात आला आहे.

➤ मालदीव आंतरराष्ट्रीय अणुऊर्जा एजन्सी (IAEA) मध्ये १८१ वा सदस्य म्हणून सामील झाला आहे, हा निर्णय १५ सप्टेंबर २०२५ रोजी IAEA जनरल कॉन्फरन्सने मंजूर केला होता.

➤ एजन्सीच्या गव्हर्नर्स बोर्डाच्या शिफारशीवरून ही मान्यता देण्यात आली आणि मालदीवच्या स्थायी प्रतिनिधी सलमा रशीद यांनी या प्रसंगी “खोल आदर” व्यक्त केला.

● मालदीव :-

➤ राजधानी – माले

➤ चलन – मालदीव रुफिया

➤ राष्ट्रपती – मोहम्मद मुइझा

➤ भारतातील घटत्या उंटांच्या संख्येला तोंड देण्यासाठी मत्स्यव्यवसाय, पशुसंवर्धन आणि दुग्धव्यवसाय मंत्रालय राष्ट्रीय उंट शाश्वतता उपक्रम (NCSI) सुरू करत आहे.

➤ भारतात, विशेषतः राजस्थान आणि गुजरात या उंट पालन करणाऱ्या राज्यांमध्ये उंटांची संख्या झपाट्याने कमी होत आहे.

➤ केंद्रीय मंत्री मनोहर लाल ७ ते १० ऑक्टोबर २०२५ दरम्यान दक्षिण आफ्रिकेत होणाऱ्या G20 ऊर्जा संक्रमण मंत्रीस्तरीय बैठकीत भारताचे प्रतिनिधित्व करतील.

➤ या बैठकीत ऊर्जा सुरक्षा, स्वच्छ स्वयंपाक, परवडणारी ऊर्जा उपलब्धता आणि शाश्वत औद्योगिक विकास यासारख्या प्रमुख आव्हानांवर चर्चा करण्याचे उद्दिष्ट आहे. भारताने अक्षय स्रोतांमधून ५०% वीज निर्मिती क्षमता साध्य केली आहे.

➤ शाश्वत विकास आणि स्वच्छ ऊर्जेमध्ये भारताचे अग्रगण्य योगदान दाखवण्यासाठी श्री. मनोहर लाल बैठकीत ही कामगिरी सामायिक करतील.

● दक्षिण आफ्रिका :-

➤ राजधानी – केपटाऊन (L), प्रिटोरिया (E), ब्लोमफॉन्टेन (J)

➤ चलन – दक्षिण आफ्रिकन रँड

➤ अध्यक्ष – सिरिल रामाफोसा

➤ ६ ऑक्टोबर २०२५ रोजी, भारतीय नौदलाने विशाखापट्टणम नौदल डॉकयार्ड येथे आयएनएस अँड्रोथला औपचारिकपणे दाखल केले.

➤ हे एक अत्याधुनिक अँटी-सबमरीन वॉरफेअर शॅलो वॉटर क्राफ्ट (ASW-SWC) आहे आणि अर्नाला-क्लासचे दुसरे जहाज आहे.

➤ हे भारताच्या स्वदेशी नौदल संरक्षण क्षमतेच्या दिशेने आणखी एक महत्त्वाचे पाऊल आहे.

➤ अंदमान आणि निकोबार बेटांमधील बारातांग बेटावरील भारतातील एकमेव चिखलाचा ज्वालामुखी २० वर्षांत प्रथमच उद्रेक झाला आहे. यापूर्वी, देशातील एकमेव सक्रिय ज्वालामुखी असलेल्या बॅरेन बेटावर आठ दिवसांच्या कालावधीत दोन किरकोळ ज्वालामुखीचे उद्रेक दिसून आले होते.

➤ उत्तराखंडच्या राज्यपालांनी उत्तराखंड अल्पसंख्याक शिक्षण विधेयक, २०२५ ला मंजुरी दिली आहे, ज्यामध्ये सर्व मदरशांना उत्तराखंड अल्पसंख्याक शिक्षण प्राधिकरणाकडून मान्यता मिळणे आणि उत्तराखंड शालेय शिक्षण मंडळाशी संलग्न असणे आवश्यक आहे.

● उत्तराखंड :-

➤ राजधानी – डेहराडून

➤ मुख्यमंत्री – पुष्कर सिंग धामी

➤ राज्यपाल – गुरमीत सिंग

➤ जागतिक बँकेने चालू आर्थिक वर्षासाठी भारताच्या एकूण देशांतर्गत उत्पादनवाढीचा (जीडीपी) अंदाज जूनमध्ये वर्तविलेलेल्या ६.३ टक्क्यांवरून ६.५ टक्क्यांपर्यंत वाढवला असून, पुढील आर्थिक वर्षासाठीचा (आर्थिक वर्ष २०२६-२७) अंदाज ०.२ टक्क्यांनी कमी करून ६.३ टक्क्यांवर आणला आहे.

➤ भारताच्या अमेरिकेला होणाऱ्या निर्यातीवरील शुल्क अपेक्षेपेक्षा जास्त असल्याने हा अंदाज कमी केला आहे. मात्र, भारत जगातील सर्वांत वेगाने वाढणारी प्रमुख अर्थव्यवस्था राहण्याची अपेक्षा आहे, देशांतर्गत मागणीतील वाढीमुळे अर्थव्यवस्थेला बळकटी मिळेल, असे जागतिक बँकेने दक्षिण आशियाई अहवालात म्हटले आहे.

➤ फिलिपिन्सने २०२५ मध्ये आग्नेय आशियातील पहिली कोरल लार्व्हा क्रायोबँक सुरू केली, ज्याचा उद्देश कोरलची अनुवांशिक विविधता जपणे आणि सागरी रीफ इकोसिस्टमचे संरक्षण करणे आहे.

➤ हवामान बदल, ब्लीचिंग आणि मानवी क्रियाकलापांमुळे जागतिक कोरल लोकसंख्या गंभीर धोक्यात असताना हा उपक्रम हाती घेण्यात आला आहे.

● फिलीपिन्स :-

➤ राजधानी – मनिला

➤ चलन – फिलीपिन्स पेसो

➤ अध्यक्ष – फर्डिनांड आर. मार्कोस ज्युनियर.